Ο χωρίς σκέψη σεβασμός προς την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας...

Albert Einstein

Κυριακή 29 Μαΐου 2011

"αποφράς ημέρα" ή διαχρονική απώλεια κάθε ίχνους ριζών;

  558 χρόνια από τη άλωση της «πόλης», μόλις ένα χρόνο και κάτι από την ανάρτηση «εάλω η χώρα», σε μια προσπάθεια να διερευνηθεί η προέλευση της έκφρασης "αποφράς ημέρα", παρατίθεται η εξήγηση της ελληνικής Βικιπαίδειας.
  «Η αποφράς ημέρα προέρχεται από τον χαρακτηρισμό dies nefasti στο λατινικό ημερολόγιο, μέρες αργίας για θρησκευτικούς λόγους κατά τις οποίες δεν μπορούσε να συνεδριάσει το δικαστήριο. Αντίστοιχα, οι dies fasti ήταν οι ημέρες κατά τις οποίες το δικαστήριο μπορούσε να συνεδριάσει χωρίς να προσβάλει τους θεούς. Στην ελληνική ο λατινικός αυτός όρος έλαβε τη μορφή "αποφράς"[1], (της αποφράδος) εκ του ρήματος φράζω (αποφράγνυμι=αποχωρίζω, αποκλείω) προκειμένου να αποδοθεί ξεχωριστή έννοια αποκλείουσα την συνέχεια ή σύνδεση της συγκεκριμένης ημέρας με τις άλλες ημέρες του έτους και να γίνει ταυτόσημη με την δυσοίωνη.»
Όμως αν δεν απατώμαι, νομίζω ότι η έκφραση σήμαινε την ημέρα για την οποία έπρεπε να αποφεύγει να μιλάει κανείς (από το ρήμα φημί = ομιλώ, με παράγωγο τη φήμη-που κυκλοφορεί από στόμα σε στόμα-).
Μήπως εν τέλει, στη ίδια πυρά που καταδικάσαμε το Τζάρτζανο, κάψαμε αργά αλλά σταθερά και τις ίδιες μας τις ρίζες ;

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Μα ο κυριότερος λόγος που δεν επιτρέπεται οι νέοι μας ν’ αγνοούν την αρχαίαν Ελλάδα είναι άλλος: στην Ελλάδα για πρώτη φορά στα χρονικά του κόσμου ανακαλύφτηκε ο άνθρωπος ως αξία αυτόνομη, ο άνθρωπος που θέλει να κρατιέται ελεύθερος από κάθε λογής σκλαβιά, και υλική και πνευματική. Μέσα στους λαούς που περιβάλλουν τον ελληνικό χώρο στα παλιά εκείνα χρόνια υπάρχουν πολλοί με μεγάλο πολιτισμό, πάνω απ’ όλους οι Αιγύπτιοι και οι Πέρσες. Οι λαοί όμως αυτοί ούτε γνωρίζουν ούτε θέλουν τον ελεύθερο άνθρωπο. Το απολυταρχικό τους σύστημα επιβάλλει στα άτομα να σκύβουν αδιαμαρτύρητα το κεφάλι μπροστά στο βασιλέα και στους θρησκευτικούς αρχηγούς. Η ελεύθερη πράξη και η ελεύθερη σκέψη είναι άγνωστα στον εξωελληνικό κόσμο. Και οι Έλληνες; Πρώτοι αυτοί, σπρωγμένοι από μια δύναμη που βγαίνει από μέσα τους και μόνο, την δεσποτεία θα την μεταλλάξουν σε δημοκρατία, και από την άβουλη, ανεύθυνη μάζα του λαού θα πλάσουν μια κοινωνία από πολίτες ελεύθερους, που καθένας τους να νιώθει τον εαυτό του υπεύθυνο και για τη δική του και για των άλλων την προκοπή. Ο στοχασμός είναι κι αυτός ελεύθερος για τα πιο τολμηρά πετάματα του νου και της φαντασίας.
24grammata.com/ Λόγος
Ι.Θ. Κακριδής